صدانت
نشست نقد و
بررسی کتاب «اخلاق نوشتن» اثر
حسین معصومی همدانینشست نقد و بررسی کتاب «اخلاق نوشتن» اثر حسین معصومی همدانی
غزاله صدر منوچهری (خبرنگار هممیهن): بهتازگی کتاب «اخلاق نوشتن»، نوشته حسین معصومی همدانی به همت انتشارات «فرهنگ معاصر» راهی بازار کتاب شده است. معصومی همدانی با گردهمآوردن ۱۶مقاله -چه ترجمه و چه تألیف- پیرامون مقاله «اخلاق نوشتن» گایتانو سالوهمینی، مورخ و سیاستمدار ایتالیایی (۱۹۷۵-۱۸۷۳) بستری برای اندیشیدن به مسائل اساسی نوشتن، ترجمه و ویراستاری فراهم کرده است که در روزگار گسترش و غلبه فضای مجازی و کیبورد بر فضاهای سنتی و قلم، برای زبان فارسی و اندیشهورزان بسیار مغتنم است. نشست هفتگی مرکز فرهنگی شهر کتاب در روز سهشنبه یازدهم بهمنماه به نقد و بررسی کتاب «اخلاق نوشتن» اختصاص داشت و با حضور حسین معصومی همدانی، استاد تاریخ علم و عضو فرهنگستان ادب و زبان فارسی، ضیاء موحد، استاد فلسفه و منطق، علی صلحجو، ویراستار و نویسنده، هومن پناهنده، مترجم و ویراستار و امید طبیبزاده، زبانشناس و مترجم برگزار شد.
.
.
فیلم سخنان ضیاء موحد در این نشست: یوتیوب | آپارات
فیلم سخنان علی صلحجو در این نشست: یوتیوب | آپارات
فیلم سخنان هومن پناهنده در این نشست: یوتیوب | آپارات
فیلم سخنان امید طبیبزاده در این نشست: یوتیوب | آپارات
فیلم سخنان حسین معصومی همدانی در این نشست: یوتیوب | آپارات
.
.
مشکل زبان فارسی امروز فکری و اجتماعی است
علیاصغر محمدخانی، معاون فرهنگی شهرکتاب: معصومی همدانی از مفاخر و نوادر روزگار ماست. عمق و گستره دانش و پژوهش او در حوزه تاریخ علم، فلسفه و ادبیات زبانزد اهل فرهنگ است و همه با ریزبینی و تیزبینی، دقت نظر و درستنویسی او آشنا هستند. او
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :122
برچسب ها:
|
صدانت
معرفی کتاب «چه شد؟
داستان افول اجتماع در
ایران» اثر
محسن گودرزیمعرفی کتاب «چه شد؟ داستان افول اجتماع در ایران» اثر محسن گودرزی
محسن آزموده (روزنامه اعتماد) : اگر جامعه را مثلثی درنظر بگیریم که از سه ضلع سیاست (دولت)، اقتصاد (بازار) و اجتماع (مردم) ساخته شده، به باور نویسندگان کتاب «چه شد؟» داستان« افول اجتماع در ایران» ضلع اول، یعنی سیاست دو ضلع دیگر را بلعیده و بهشدت تضعیف کرده است. محسن گودرزی و عبدالمحمد کاظمیپور، اخیرا در کتاب مذکور، کوشیدهاند با تکیه بر آمار و ارقام و پیمایشهای موجود نشان دهند که چرا و چگونه وضعیت اینطور شده و در ادامه و در صورت توجه یا عدم توجه به این شرایط، چه مسیرهایی پیش روی جامعه ایران قرار گرفته است. این کتاب به تازگی به همت نشر اگر منتشر شده و شهر کتاب تندیس هم در اولین جلسه از مجموعه نشستهای گفتوگو درباره ایران، با حضور دکتر محسن گودرزی، یکی از نویسندگان و چند تن از جامعهشناسان ایرانی از آن رونمایی کرده است. آنچه میخوانید گزارشی از سخنرانی شیرین احمدنیا، حسین سراجزاده، محمد فاضلی، عبدالمحمد کاظمیپور و محسن گودرزی در این نشست است.
مشاهده فیلم نشست گفتگو پیرامون کتاب «چه شد؟ داستان افول اجتماع در ایران»
در یوتیوب | آپارات
شنیدن صوت نشست گفتگو پیرامون کتاب «چه شد؟ داستان افول اجتماع در ایران»
در کستباکس | اسپاتیفای
جوانان پیشرو و تحولخواه هستند
شیرین احمدنیا، جامعهشناس| نویسندگان با یک رویکرد سه وجهی نشان میدهند که ساخت یا تخریب سرمایه اجتماعی مسوولیت همه است. آنها در این کتاب عمدتا مبتنی بر پژوهشهای ملی و پیمایشهایی که قبل و بعد از انقلاب صورت گرفته، تصویری از وضعیت کنونی جامعه ایران به دست داده و روندی را شناسایی کردهاند
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :109
برچسب ها:
|
صدانت
مقاله محسن رنانی با
عنوان «سقوط» سقوط
محسن رنانی / ۲۷ بهمن ۱۴۰۱
سقوط هر شرکت، سازمان یا ساختار سیاسی و اجتماعی چهار مرحله دارد؛ وقتی مرحله چهارم رخ دهد «رخداد سقوط» پایان می یابد. جمهوری اسلامی سه مرحله اول سقوط را طی کرده است، نمیدانم تا کی و تا چه حد میتواند، با مقاومت، خشونت و امنیتی کردن جامعه، مانع تحقق مرحله چهارم شود؛ اما میتواند با تغییر رویه، پیش از آن که با «انقلاب از پایین»، مرحله چهارم سقوط نیز رخ دهد، از طریق «انقلاب از بالا»، احتمال فروپاشی را کاهش دهد.
مقدمه:
این متن را حدود دو ماه پیش نوشتم. واقعش مردد بودم که منتشر کنم یا فقط برای مقامات بفرستم. همه ما میدانیم که بالاخره کشور از شرایط فروبسته کنونی گذر خواهد کرد، اما تلاش همه ما باید این باشد که حکومت کمهزینهترین راه را برای گذار کشور انتخاب کند. این که ایران به سوی تجربه شیلی و آفریقای جنوبی برود یا به سوی تجربه لیبی و سوریه، ابتدا به رفتار حکومت بستگی دارد و پساز آن به رفتار جامعه. منافع ملی ایران اقتضا میکند که هر دو طرف (حکومت و جامعه) تمامی راههای کمهزینهتر را تجربه کنند. یعنی تحول انقلابی و خشونتآمیز باید آخرین راه حل باشد. با این نگاه بود که ابتدا نسخه اولیه این متن را برای آقای دکتر محمدجواد ظریف فرستادم و خواهش کردم اگر میتوانند آن را به دست مقام رهبری برسانند. هنوز هم گمانم بر این است اگر مقامات به صورت عریان با واقعیت روبهرو شوند، ناخودآگاه بر تصمیماتشان اثر میگذارد. اما پس از دو ماه ایشان پیام داد که تلاشش ناموفق بوده است. چنین شد که تصمیم گرفتم آن نوشته را با شرح و تفصیل بیشتر و بیانی بیپردهتر، برای انتشار عمومی بازنویسی کنم؛ که همین متنی است که میخوانید.
من این نوشته ر
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :104
برچسب ها:
|
صدانت
گفتگوی دیدارنیوز با
مصطفی مهرآیین دربارهی جنبشهای
درون ایراندیدارنیوزـ نسرین نیکنام: “کشور ما همواره دستخوش جنبشهای متفاوت بود از جنبش تنباکو تا جنبش سبز که البته در این میان جنبشهایی مانند مشروطه، نهضت ملی شدن صنعت نفت، انقلاب مردم ایران در سال پنجاه و هفت و حماسه دوم خرداد ۷۶ را پشت سر گذاشته است” این جمله را دکتر مصطفی مهرآیین استاد دانشگاه و جامعه شناس فرهنگ در برنامه اصل ۲۷ مطرح میکند و میگوید: کشور ما انباشتی از این اتفاق هاست که در تاریخ با گسست زیادی روبرو بوده و نتوانسته مسیر خود را خطی و مستمر ادامه دهد.
او به این اتفاق ها، این را هم اضافه میکند که کشور آنقدر درگیر این جنبشها بوده که اندیشمندان و صاحبان فکر و حتی سیاستمداران آن فرصتی برای اندیشه و تفکر برای حل مشکلات نداشتند البته این را هم باید بدانید که کشور نیروی متفکر علمی و متخصص هم به اندازه کافی نداشت.
مهرآیین درباره دلیل پشت پرده اتفاقهای کشور یک تعبیر جالب دارد و میگوید: دعوایی که این روزها در کشور رخ داده دعوای میان دو تفکر است که میتوان به زبان سادهتر شبیه به دعوای بین پدر و مادر است.
به گفته این جامعهشناس، نظام سیاسی کشور در همان سالهای اول انقلاب به سمت جامعه تکصدایی رفت و نیروهای مذهبی به سرعت جای نیروهای سیاسی صاحب اندیشه را گرفتند و سایر افراد را به طرق مختلف حذف یا سرکوب کردند.
این استاد دانشگاه میافزاید: در دولت خاتمی چه اتفاقی میافتد که گفتگوی تمدنها شکل میگیرد، اما با تفکر دولت بعدی یعنی احمدی نژاد رنگ و بوی آن را با به میان آوردن گفتگوی یک سویه با منجی جهان تغییر میدهد.
مهرآیین با اشاره به اینکه در شرایط کنونی دولت باید بیاید حقایق را بیان کند، تنها راه
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :114
برچسب ها:
|
صدانت
خانهنشینی
اجباری اساتیدخانهنشینی اجباری اساتید
روزنامه سازندگی شماره ۱۳۷۶ سهشنبه ۱۴۰۱/۱۱/۲۵
رئیسجمهور در حالی از گشایش و بسته وحدتآفرین سخن گفت که با تصمیم وزارت علوم، عذر برخی اساتید خواسته شده و قرارداد آنها تمدید نمیشود
۱. انتظار گشایش و بازگشت امید به فضای عمومی جامعه نیازمند شـواهد عینی و واقعی اســت؛ هرچند رئیسجمهور سخنرانی سالگرد انقلاب اسلامی از وعده گشایش فضای عمومی و گذر از جراحتها سخن بگوید اما گویا بخشهایی از دولت در عمل راه دیگری میروند. جامعه دانشگاهی کشور طی چند ماه گذشته دستخوش انواع نگرانیها، چالشها و اضطرابهای متعدد بوده است. اضطرابها و نگرانیها نهتنها دامن دانشجویان را گرفته بلکه شمار قابل توجهی از استادان دانشگاهها هم بیمناک نگران بودند و هستند. کسانی از میان استادان در حمایت از مطالبات دانشجویان به سخن آمدند یا به نقد سیاستها دولت زبان گشودند اما واکنشها به آن حمایتها استاد از دانشجو یا نقد سیاستهای هزینهساز، خانهنشینی برخی از چهرههای دانشگاهی را در پی داشت. انتظار میرفت و میرود وعده گشایش رئیسجمهور از حد سخن فراتر برود و در عمل فرصت گـذر جامعه دانشـگاهی از چالشها و نگرانیها با بازگشت استادان ممنوعالکار به دانشگاه فراهم شود.
براساس گزارشها و اطلاعات بازتاب یافته در رسانهها دستکم ۲۴ تن از استادان دانشگاه در دانشــگاههای علامهطباطبایی، شهید بهشتی، تهران، فردوسی مشهد، کردستان، آزاد اسلامی، الزهرا و… طی ماههای اخیر از حضور در کلاس منع و اجازه فعالیت در دانشگاه را ندارند. این در حالی اســت که معاون پارلمانی وزارت علوم اخراج اساتید را به دلیل ناتوانی علمی آنها دانسته است با این حال اسامی برخی از استادانی که طی
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :107
برچسب ها:
|
صدانت
نقد
بیژن عبدالکریمی بر
ایده انقلاب'>«انقلاب ملی در انقلاب
اسلامی» سیدجواد طباطبایی در
تحلیل وقایع اخیر ایراننقدی بر ایده «انقلاب ملی در انقلاب اسلامی» دکتر سیدجواد طباطبایی در تحلیل وقایع اخیر ایران
مصایب نگاه تجددمآبانه و اروپاسالارانه
عبدالکریمی: طباطبایی به دلیل تن دادن به منطق شرق شناسانه و اروپا محور نمی تواند تاریخ ما را به درستی مفهوم سازی کند
منتشر شده در روزنامه ایران، شماره هشت هزار و صد و بیست و نه، ۲۶ بهمن ۱۴۰۱
ضمن احترام به شخصیت علمی و تلاشهای نظری دکتر سید جواد طباطبایی، میکوشم در خصوص اظهارات ایشان پیرامون وقایع و ناآرامیهای اخیر و طرح ایده «انقلاب ملی در انقلاب اسلامی» نکاتی را طرحکنم:
به نظر میرسد که مواجهه دکتر طباطبایی با سنت تاریخی ما بیش از آنکه مواجههای فلسفی باشد، مواجههای ایدئولوژیک است. ایشان در واقع تجدد و عقل مدرن را مطلق میکنند و از چشمانداز خرد یونانی، تجدد و مدرنیته به جامعه و تاریخ ما مینگرند و هر آنچه که ما را به تجدد نزدیککند از عوامل رشد و بالندگی تاریخ ما و هرآنچه که ما را از تجدد دور کند، عامل انحطاط ما میدانند. در واقع دکتر طباطبایی، به منطق شرقشناسان تن دادهاند، و نگاهشان اروپامحور است و به همین دلیل، علیرغم احترامی که برای تلاشهای سترگ ایشان قائلم، لیکن باید اظهار کنم که ایشان نمیتوانند تاریخ ما را به درستی مفهومسازی کرده و به درستی به سرشت خرد ایرانی نزدیک شوند. در این راستا، ایشان تمام مؤلفههایی که قوامبخش هویت و خرد ایرانی است، اعم از تفسیر معنوی از جهان، عرفان و خرد دینی ایرانی، را عامل انحطاط تلقی میکنند. دکتر طباطبایی اصلاً نتوانستهاند به این حقیقت نزدیکشوند که ایران یکی از کانونهای معنوی جهان است. درواقع
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :92
برچسب ها:
|
صدانت
ویلیام جیمز و
تبیین تکاملی باور نوشتهی
لوئیس مناندنوشتهی لوئیس مناند[۱]
ترجمهی روح الله محمودی
این مطلب از بخش ۴ فصل ۱۳ کتاب The Metaphysical Club نوشتهی لوئیس مناند انتخاب و ترجمه شده است. انتخاب عنوان از مترجم است.
پرگماتیسم توضیح میدهد که مردم چطور فکر میکنند – چطور به عقاید میرسند، باورها را شکل میدهند، و فرایند تصمیمگیریشان چگونه است. چطور میشود که ما تصمیم میگیریم فلان کار را بکنیم وقتی میتوانیم کار دیگری هم بکنیم؟ دشوار میتوان به این پرسش پاسخ داد، زیرا زندگی آکنده از انواع بسیار زیادی از انتخابها است، و نمیتوان انتظار داشت که تبیین واحدی برای همهی این انتخابها وجود داشته باشد…
.
.
دریافت فایل PDF کامل این مقاله
.
.
[۱] Louis Menand
ویلیام جیمز و تبیین تکاملی باور نوشتهی لوئیس مناند
وحید حلاج
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :115
برچسب ها:
|
صدانت
گفتوگو با
مقصود فراستخواه؛ کارکرد نخبگان ایستاده در مرز
دولت و
جامعهبا این اصرار بر زیروروکردن دوبارۀ جامعه؛ آیا تحلیل هزینه–نتیجه برای ملت هم شده؟
گفتگوی دکتر فرزاد نعمتی با مقصود فراستخواه
دربارۀ کتاب تازه منتشر شدۀ کنشگران مرزی
هم میهن، شماره ۱۸۲، ششم اسفند ۱۴۰۱ ، صفحه فرهنگ
گفتوگو با مقصود فراستخواه درباره کتاب اخیرش که به کارکرد نخبگان ایستاده در مرز دولت و جامعه میپردازد.
فرزاد نعمتی (خبرنگار گروه فرهنگ): مقصود فراستخواه از مبرزترین و خلاقترین پژوهشگران حوزه علوم انسانی است و انتشار هر اثر یا طرح بحثی از او، موجی از تأملات را در میدان دانش در ایران پدید میآورد. او که دهههاست صبورانه و با دقتی کمنظیر در تکاپوی توصیف و تحلیل جامعه ایرانی است، اینک و ۱۵سال پس از طرح موضوع «کنشگر مرزی» در سال ۱۳۸۶، جلد نخست این اثر را که به دوره قاجار تا آغاز دوره پهلوی (از عبداللطیف شوشتری تا محمدعلی فروغی) اختصاص دارد، تقدیم خوانندگان کرده است. به مناسبت انتشار این اثر ارزشمند با او در روزی برفی درباره محورهای عمده این کتاب و پرسشهایی دیگر در این زمینه به گفتوگو نشستیم.
ایده کنشگران مرزی بر چه دلالت دارد و وقتی از مرز سخن به میان میآید مراد از مرز چیست و این کنشگران در چه نسبتی با این مرزها رفتار میکنند؟
«کنشگری مرزی» بر مبنای شواهد جزئینگر انواع عاملیتهای عاملان اجتماعی طی تاریخ ایران بهویژه تاریخ معاصر ۲۰۰ سال اخیر بهصورت استقرایی پرورانده شده است. در جامعهشناسی بحث دوگانه ساختار و عاملیت شهرت فراوانی دارد و در این مناظره بر سر تقدم هر یک از اینها بحثهای فراوانی شده است. کسانی چون آنتونی گیدنز و پیر بوردیو این دو را با یکدیگر ترکیب کردهاند. بر حسب هر جامعهای
+ نوشته شده در سه شنبه 9 اسفند 1401 ساعت: 15:38 توسط مهران شهریاری بازدید :88
برچسب ها:
|
صدانت
نشست «معمای قانون در
نظام حقوقی ایران» با
حضور محسن برهانیمعمای قانون در نظام حقوقی ایران
با حضور محسن برهانی (دکترای حقوق جزا و جرمشناسی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه تهران – دانشآموخته حوزه علمیه قم – وکیل دادگستری؛ عضو کانون وکلای دادگستری مرکز)
موسسه پژوهشی فرهنگی فهیم | ۱۲ بهمن ۱۴۰۱
فیلم چکیده این نشست در یوتیوب
فیلم کامل این نشست در یوتیوب | آپارات
شنیدن صوت کامل این نشست در کستباکس | انکر | اسپاتیفای | گوگل پادکست
دانلود فایل صوتی کامل این نشست
اگر یک جریان تاریخی را از صد و چهل سال پیش نگاه کنیم از مرحله قبل از مشروطه در ایران و بسترهایی که مشروطه را در ایران شکل داد میبینیم که یک مسئله اساسی در میان اندیشمندان وجود دارد و آن مسئله قانون است.
وقتی ما رساله یک کلمه مستشارالدوله -که قبل از مشروطه نوشته شده است- را میخوانیم می بینیم انگار مسائلی که مستشارالدوله قبل از مشروطه داشته با مسائلی که اکنون ما با آن درگیر هستیم، ظاهراً یکسان است. وقتی شما رساله یک کلمه را میخوانید گویی برای ایران امروز نوشته شده است و انگار هنوز مسئله قانون در ایران حل نشده است.
تمام بحثهایی که شما راجع به این قضیه دارید که نحوه توسعه در ایران چطور باشد و یا نحوهٔ تعامل با قدرت، مسئله روابط خارجی، رابطه با شهروندان چگونه باشد، همه اینها باهم جمع میشود و در یک نقطه به «قانون» بدل میشود. که چگونه ما قانون داشته باشیم. بر اساس چه معیاری قانون بنویسیم و چگونه قانون را اجرا کنیم.
پس ما در اینجا دو مسئله و سؤال داریم. چه قانونی داشته باشیم؟ چگونه قانون بنویسیم؟ با توجه به چه بسترهایی قانون بنویسیم؟
و از طرف دیگر قانونی که داریم را به چه صورتی اجرا کنیم؟ ما در وضع و جعل مسئلهداری
+ نوشته شده در يکشنبه 23 بهمن 1401 ساعت: 12:14 توسط مهران شهریاری بازدید :104
برچسب ها:
|
صدانت
سلسله مقالات جواد طباطبایی با
عنوان انقلابِ'>«انقلابِ
«ملّی» در انقلاب
اسلامی»انقلابِ «ملّی» در انقلاب اسلامی
بخش نخست
جواد طباطبایی
«انقلاب در انقلاب» عنوان کتابی بود که یک فرانسوی روشنفکر، رژیس دبره، که چه گوارا را در بلیوی همراهی میکرد، اندکی پیش از مرگ اِل چه به فرانسه نوشت و بلافاصله به زبانهای دیگر ترجمه شد. داستان رسیدن نسخههایی از چاپ جیبی ترجمۀ انگلیسی این کتاب را من به خاطر دارم. گمان میکنم سال ۴۵ بود که در یک بعد ظهر در دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی خبر پیچید که بچهها چه نشستهاید نسخههایی از کتاب رژیس دبره به تهران رسیده است. نزدیکترین جای به دانشگاه این گونه کتابها به آنجا میرسید یک کتابفروشی در خیابان شاهرضا نرسیده به میدان فرودسی بود که کتاب انگلیسی وارد میکرد. اندک کسانی که چیزی از انگلیسی یاد گرفته بودند، گاهی، سری به آنجا میزدند. فکر میکنم صاحب مغازه یک هموطن ارمنی بود. گروههایی از دانشکده مخفیانه رو به میدان فردوسی گذاشتند و با خرج دو سه تومان – یعنی بیست سی ریال رایج ممالک محروسه، معادل قیمت بُن ارزانترین غذای دانشگاه – نسخهای از این شاهکار را خریدند، در حالیکه به اطراف نگاه میکردند، در جیب خود مخفی کردند و خود را به پستوی خانه رساندند تا درخت انقلابیگری خود را خزعبلات اشرافزادۀ فرانسوی آبیاری کنند. ذهن من در آن زمان هنوز چندان عیب پیدا نکرده بود که بخواهم از نخستین کسانی باشم که آن شاهکار را بخرم و اگر بتوانم بخوانم. چند سالی گذشت تا پایم به پاریس رسید. در این فاصله رژیس دبره با فشار دولت فرانسه از زندان آزاد شده و پس اقامتی در شیلی آلینده و کودتای پینوشته به پاریس برگشته بود و عملیات چریکی را در ساحل چپ رود سِن سازمان میداد و البته با
+ نوشته شده در يکشنبه 23 بهمن 1401 ساعت: 12:14 توسط مهران شهریاری بازدید :105
برچسب ها:
|
صدانت
مقاله محمود درگاهی با
عنوان «خاکستر شریعتی و
توتیای طباطبایی»خاکستر شریعتی و توتیای طباطبایی
محمود درگاهی
با خاکستر ایدئولوژیکی که آل احمد و شریعتی در چشم ایرانیان کرده بودند، چشم بسیاری از اینان، کور یا کم سو شده بود. (طباطبایی، سید جواد، انقلاب ملی در انقاب اسلامی)
تاخت و تاز طباطبایی در سلسله مقالات «انقلاب ملی در انقلاب اسلامی» یادآور تاخت و تازهای دن کیشوت در فضای خالی از حریف و در برابر بادها و آسیاب های بادی است! نوعی پهلوان پنبگی در روزگاری که به تعبیر اخوان، «طبل طوفان از نوا افتاده است!» روزگاری که در آن، شرایط پیش آمده، دست ها و دهان های حریفان طباطبایی را بسته و جامعه ی روشنفکران انقلابی و آرمان دار را – باز به تعبیر اخوان – به مزارآبادی تبدیل کرده است که در آن حتّی «وای جغدی هم نمی آید به گوش!»در این فضای مرگ زده و خاموش، که ره آورد سیاست های جاری کشور در چهار دهه ی اخیر است و همه ی گروه های روشنفکری متعهّد و مسئول را در نحله های مختلف آن، در نوعی درماندگی و سکوت سیاسی فرو برده، و جامعه را با بن بستی مأیوس کننده مواجه کرده است؛ هم ثابتی، گرداننده ی مسلخ های شاه، می تواند آفتابی شود و ابراز وجود کند و خود را از انقلاب و روشنفکران انقلابی طلبکار بداند!( ر.ک: در دامگهِ حادثه، گفت و گوی پرویز ثابتی ) در حالی که در سال های نخست انقلاب چنین کسانی روی آن را نداشتند که از سوراخ موش سر بیرون بیاورند! هم سخن گویان ادبیات خنثی و بی خاصیتِ پیش از انقلاب، شاملو را به مثابه ی صدای برجسته و بلندِ ادبیاتِ مسئول و متعهّد، به استیضاح بکشند که «این تعهد و التزام و مسئولیت تو در جهان چه تحولی ایجاد کرده است؟»(آزاد،۲۹) و طعنه بزنند که «شاملو امید داشت که صبحی راستین
+ نوشته شده در يکشنبه 23 بهمن 1401 ساعت: 12:14 توسط مهران شهریاری بازدید :120
برچسب ها:
|
صدانت
نشست «اعتراضات ۱۴۰۱:
ماهیت، چیستی و
چرایی» با
موضوع “دین و اعتراضات”
نشست هفتم از مجموعه نشستهای «اعتراضات ۱۴۰۱، ماهیت، چیستی و چرایی» به همت انجمن جامعه شناسی ایران با عنوان “دین و اعتراضات” چهارشنبه ۷ دی ۱۴۰۱ با حضور مهراب صادقنیا، محمدرضا کلاهی، آرمان ذاکری و محسن حسام مظاهری برگزار شد.
.
.
دین و اعتراضات
دبیر نشست: سمیه توحیدلو
فیلم سخنرانی دکتر مهراب صادقنیا
مشاهده در یوتیوب | مشاهده در آپارات قسمت اول، قسمت دوم
دریافت فایلهای صوتی
فیلم سخنرانی دکتر آرمان ذاکری
مشاهده در یوتیوب | مشاهده در آپارات
دریافت فایلهای صوتی
فیلم سخنرانی محسنحسام مظاهری
مشاهده در یوتیوب | مشاهده در آپارات
دریافت فایلهای صوتی
فیلم گفتگوی پایانی نشست
مشاهده در آپارات
دریافت فایلهای صوتی
.
.
آرمان ذاکری
دین در جامعه و در اعتراضات
پژوهشی جامعهشناختی دربارۀ موقعیت دین در اعتراضات سال ۱۴۰۱
دین در اعتراضات اخیر چه جایگاهی داشته است؟ میان جنبش«زن، زندگی، آزادی» و دین چه نسبتی برقرار است؟
در پاسخ به پرسشهای فوق، مدعیات اصلی این نوشته عبارتند از:
۱- تغییرات فرهنگی-اجتماعیِ دهههای گذشته، «زندگی» و «خود» را به ارزشی محوری در جامعۀ ایران بدل ساخته است.
۲- دین در بخش مهمی از جامعۀ ایران در پیوند با ارزشیافتن «زندگی» و «خود»، بازآفرینی شده و خصلتی متکثر، گزینشی و «زنانه» یافته است. ویژگی اصلی دین زنانه انتخابگریِ مذهبی در خدمت زندگی است.
۳- جنبش «زن، زندگی، آزادی»، دینی نیست و مطالبه و زبان دینی ندارد، اما دینستیز هم نیست، با «دین زنانه» واجد قرابت ترجیحی است و آن را در کنار خود مییابد. این دین را به تأسی از نزاعهای توییتری چند ماه گذشته «دین صورتی» نامیدهایم.
آ
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :130
برچسب ها:
|
صدانت
فرادرمانی یا حلقهی شبهعلم و
خرافات بر
گردن عرفانفرادرمانی یا حلقهی شبهعلم و خرافات بر گردن عرفان
نویسنده: دکتر کیارش آرامش
پیشگفتار
این نوشتار برآن است که نشان دهد که ادعاهای مکتب «عرفان حلقه» در زمینههای علمی و پزشکی، در زمرهی شبهعلم اند. یعنی به نادرست ادعا میکنند که علمیاند ولی در واقع بهرهای از اعتبارعلمی ندارند.
البته مکتب «عرفان حلقه» خود در حیطهی خرافات جای میگیرد. یعنی مجموعه ادعاهای افسانه بافانهای که هیچ دلیل یا مستند معتبری ندارند. ادعاهای پزشکی و درمانی این رشته نیز ریشه در همان باورهای خرافی دارند. اما آنجا که با ادعای انجام پژوهش و تولید مقاله سعی میکنند که برای مدعیات خود مستند پژوهشی عرضه کنند، وارد وادی شبهعلم میشوند.
ادعاهای آقای طاهری به قدری خیالبافانه و افسانهپردازانه است که به خودی خود نیازی به نقد جدی و پاسخگویی ندارد. لحن قدری مطایبه آمیز بخشهایی از این نوشتار هم به همین دلیل است. البته این مطایبه نه به وادی توهین نزدیک شده و نه چیزی از مایه و قوت استدلال کاسته است. اما دلیل نگارش و نشر این نوشتار، نه استحکام و اهمیت درونی ادعاهای عرفان حلقه، بلکه اقبال انبوهی از مردم به این مکتب است. یعنی وزنی که از حیث اجتماعی و البته اقتصادی پیدا کرده است و آسیب و خطری که متوجه بیشمار بیمارانی میکند که دل به درمانهای ادعایی آن میبندند. بنابراین باید در این مورد روشنگری انجام گیرد.
عرفان حلقه، وقتی که شروع به طرح ادعاهای علمی میکند، به ویژه هنگامی که از درمان و سلامت سخن میگوید، نمونهای تمام عیار و درسنامهای از شبهعلم را ارائه میکند.
نکتهی مهم پیش از معرفی اجمالی عرفان حلقه
نکتهی مهم و بارز در تمامی نوآوریهای مفهومی بنیانگ
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :119
برچسب ها:
|
صدانت
گفتوگو با
محمد فاضلی درباره خلأهای سیاسی-اجتماعی بهواسطه حذف میانداران
گفتوگو با محمد فاضلی درباره خلأهای سیاسی-اجتماعی بهواسطه حذف میانداران
علی ورامینی و نرگس کیانی
تحریریه گروه فرهنگ روزنامه هممیهن
محمد فاضلی، جامعهشناس ایرانی و استادیار سابق دانشگاه شهیدبهشتی در بخش نخست گفتوگو با روزنامه هممیهن اشاره کرد، تجربه زیستهاش در فضای جامعه و فضای شبکههای اجتماعی، در غیاب دادههای پژوهشهایی اجتماعی که برای سنجش میزان دوقطبی بودن فضای جامعه انجام شده باشد، این دوقطبی شدن را تایید میکند. وضعیتی که او پیدایش کلمهای مانند «وسطباز» بدل از «میاندار» را حاصل آن دانست و افزود هرچند میانداری، ماهیت بسیاری از احزاب است، اما در حال حاضر و در وضعیت دوقطبی جامعه ایران تبدیل به ناسزا شده است. او ضمن تایید دوقطبی شدن جامعه تصریح کرد، طرفین این دو قطب، فارغ از هویتشان، دیگر ظرفیتی برای گفتوگو با هم و درک یکدیگر ندارند و این دوقطبی شدن، در درازمدت امکان مفاهمه، گفتوگو و صورتبندی کردن هر راهکار میانه و غیرخشونتآمیزی را ناممکن میکند و خطری برای جامعه محسوب میشود. فاضلی همچنین افزود، وقتی سخنی منتقل نمیشود و کاری صورت نمیگیرد، آن گروهی که نه سخنش منتقل، نه مسئلهاش حل شده است، بهشکل طبیعی بهسوی اعمالخشونت میرود، تبدیل به معترض میشود سپس به معترض کفخیابان تغییروضعیت میدهد. جان کلامِ صحبتهای فاضلی در بخش اول آنجا بود که گفت، لحظهای که جامعه بین ویرانی محتمل، ناشی از خشونتی که خود اعمال میکند و ویرانی قطعی، ناشی از ادامه روند موجود تصمیم بگیرد، لحظهای بسیار خطرناک است و فقدان میانداران «موثر» را یادآوری میکند. این گفتوگو را در ادامه بخوانید.
آنچه از صحبت
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :95
برچسب ها:
|
صدانت
مقاله حسن
محدثی با
عنوان «چشماندازی
نظری دربارهی خیزشهای اجتماعیی
ایران»حسن محدثی: نوشتن این بحث بلند و طولانی با عنوان «چشماندازی نظری دربارهی خیزشهای اجتماعیی ایران» را در بحبوجهی یک جنبش اجتماعیی سراسری و از ۲۸ مهر ۱۴۰۱ آغاز کرده ام و در ۱۱ آذر به پایان رسانده ام. الان که این نوشته را برای بازنشر کامل آن ویرایش میکنم، ۱۷ آذر ۱۴۰۱ است و جنبش همچنان ادامه دارد. نوشتن در بحبوحهی یک جنبش همراه با پیگیریی اخبار هر روزهی آن و نیز همراه با مطالعهی دیگر خیزشهای اجتماعی و جنبشهای اجتماعی در دهههای اخیر در ایران، به من این امکان را داده است که به زمینهی اجتماعیی بروز آنها بیشتر توجّه کنم. کوشیدم تا جاییکه ممکن است در عین مفهومسازیی لازم برای تبیین و توضیح این پدیده، مفاهیمی قابل فهم برای مخاطب عام را بهکار بگیرم و تا جاییکه ممکن است دقیق سخن بگویم و از کلّیگویی پرهیز کنم. امیدوار ام این نوشته مورد توجّه مخاطبان ارجمند قرار گیرد. انتشار عمومیی آن به من فرصت دریافت نقدهای صاحبنظران ارجمند و آموختن بیشتر را میدهد.
تعریف خیزش اجتماعی
خیزش اجتماعی چیست؟ برای پاسخ به چنین پرسشی میبایست مفهوم خیزش اجتماعی را تعریف کنیم و مشخّصههای آن را بشناسیم. مراد من از خیزش اجتماعی هر نوع حرکت جمعی است که منتهی به بروز شکلی از نارضایتی در محیط اجتماعی میشود و در آن افراد ناراضیی متعدّدی شرکت میکنند. اما نارضایتی چیست؟ نارضایتی محصول سه چیز است:
۱) عدم پاسخگویی به نیازهای فردی و فرافردی،
۲) ایجاد اَشکالی از خسارت مادی و غیرمادی،
۳) عدم برآوردن توقّعات و چشمداشتها.
عدم پاسخگویی به نیازهای فردی و ایجاد خسارت برای فرد، و عدم برآوردن چشمداشتهای فردی
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :135
برچسب ها:
|
صدانت
معرفی کتاب اخلاق سوتزنی اثر
اریک بوت
آیا تا به حال در محل کارتان متوجه تخلفی شدهاید که از طرفی حس کنید باید آن را نزد رسانهها افشا کنید و از این طریق جلوی وقوع تخلف را بگیرید و از طرفی وظیفۀ حفظ اسرار محرمانه آن سازمان یا شرکت (که در برگههای استخدامی پر کردهاید) بخواهد شما را از این کار منصرف کند؟ آیا با این عذاب وجدان مواجه شدهاید که کاری به شما سپرده شده است که ضرر قابل توجهی به منافع عمومی میزند و شما در آن شریکاید، اما از طرفی هم نمیتوانید آن تخلف را افشا کنید زیرا باعث میشود شغلتان را از دست دهید؟
«سوتزنی» نامی است که ما ایرانیان چندسالی است بیشتر با آن آشنا شدهایم (شاید هنوز هم این نام برای بسیاری غریب باشد) ولی پدیدهای است که جهان غرب سالهاست با آن درگیر است و با مصادیق مهمی از آن دستوپنجه نرم میکند. سوتزنان (افشاکنندگان تخلفات سری) باعث تغییر و تحولات مهمی در سیاست کشورهایی مثل آمریکا شدهاند تا جایی که اهمیت کارشان باعث شد قوانینی در حمایت و صیانت از آنها تصویب شود. ادوارد اسنودن، کارمند پیشین سازمان اطلاعات مرکزی امریکا، که با افشا کردن حجم زیادی از اسناد محرمانه که از پروژۀ نظارت دولت بر (و جاسوسی از) اطلاعات شهروندان پرده برداشت، در سالهای اخیر سروصدای زیادی به پا کرد. هنوز هم در محافل بحث است که آیا اسنودن قهرمان ملی است یا خائن به کشورش. با این حال او نخستین کسی نبود که دست به افشاگری از تخلفات زد و این کار در خود امریکا نیز سابقه داشته است.
این پدیده جنبههای مختلفی دارد که یکی از مهمترینشان بحث اخلاقیفلسفی از سوتزنی است. کتاب «اخلاق سوتزنی» که در سال ۲۰۱۹ از سوی انتشارات راتلج روانه باز شد کوشیده است این پدیده را از همین جنبه بررس
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :103
برچسب ها:
|
صدانت
نوشتار شهرام اتفاق با
عنوان «حاکمیت کدام قانون؟»حاکمیت کدام قانون؟
شهرام اتفاق- ۳ دیماه ۱۴۰۱ – فایل PDF این نوشتار
آدرس خبر در فردای اقتصاد
مقدمه:
به تازگی رسانه وزین «فردای اقتصاد» اقدام به برگزاری چند نشست درباره موضوع «قانون و حاکمیت قانون» نموده است که باید آن را به فال نیک گرفت و خردمندی در انتخاب این سرفصل را ستود.[۱]
در نگاه نخست، میهمانان این نشستها جملگی بر منزلت «قانون و حاکمیت قانون» تأکید دارند و سامان یافتن امور جامعه ایرانی را در گرو برقراری آن میدانند. اما در واقع، معنای «قانون» در نزد سخنوران عالیقدر آن نشستها، مترتب بر مفهوم واحدی نیست و هر یک از ایشان، واژه «قانون» را با فهمی متفاوت مراد میکند. به رغم آنکه به توصیف مولانا: «گر چه ماند در نبشتن شیر و شیر».
از اینرو میتوان ادعا نمود که یکی از دستاوردهای گرانبهای این نشستها، برجسته نمودن همین تفاوتهای بنیادین بوده است و به نظر میرسد که کنکاش در باب چند فقره از آنها، راهگشای ما در انکشاف این تمایزات زیربنایی باشد:
الف) «قانون» و «منافع ملی»:
در نشست اول، یکی از میهمانان در توضیح ماهیت قانون میگوید: «دوباره برمیگردم به اهمیت منافع ملی که فونداسیونی هست برای تعریف قانون و قانون به معنای دقیق کلمه.»[۲]
مفهوم مستنبط از سخن آن فرهیخته گرامی این است که «منافع ملی» زیربنایی برای تعریف «قانون» است یا به بیان دیگر، «قانون» ساختمانی است که پایههای آن، استوار بر شالوده «منافع ملی» بنا میشود (یا باید بشود).
در حالی که تلقی یادشده از رابطه میان «قانون» و «منافع ملی»، به معنای ارجح دانستن شأن و مرتبت مفهوم نامتعینی به نام«منافع ملی»، نسبت به «حقوق فردی» است و البته ادعایی بلاوجه است.
در واقع مف
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :125
برچسب ها:
|
صدانت
مباحثه احمد زیدآبادی با
مصطفی ملکیان |
سیاست، حقیقت و
هویت |
روزنامه هممیهن
مباحثه احمد زیدآبادی با مصطفی ملکیان
سیاست، حقیقت و هویت
منتشر شده در روزنامه هممیهن (۲۵ و ۲۶ دیماه ۱۴۰۱)
مجتبی پارسا (خبرنگار گروه بینالملل): آخرین باری که با مصطفی ملکیان مصاحبه کردم، آذر ۹۸ بود. حالوروز خیلی خوبی نداشت و این را میشد بهراحتی در چهرهاش خواند. با یکی از دوستانِ همکار، به دفترش رفته بودیم. قرار بود در مورد موضوع دیگری که یادم نمیآید چه بود، حرف بزنیم، اما نمیشد به حوادث آن آبانِ مُر و تلخ، بیاعتنا بود. در نهایت موضوع مصاحبه، همانجا تغییر کرد. ملکیان میگفت نمیشود به کسی سوزن زد و وقتی او از درد، داد کشید، با او برخورد کرد که چرا داد میکشد. سه سال از آن روزها میگذرد و گویی هیچ از رنجِ آن روزها کاسته نشده و چیزی تغییر نکرده، جز چهره مصطفی ملکیان که حزینتر از گذشته شده است. اینبار احمد زیدآبادی، در مقابل ملکیان نشست و با او گفتوگو کرد. زیدآبادیای که گوش شنوایی نه در میان حاکمان مییابد و نه در میان مردمان؛ و از همینرو از سیاست و تحلیلِ سیاسی کنار کشیده، با ملکیانی همصحبت شده که اخیرا گفته، امیدی به اصلاح شرایط ندارد. زیدآبادی معتقد است که ما در این نقطه از تاریخ و جغرافیا بهدنیا آمدهایم و فرهنگ و زبان «هویتی ملی» ما را شکل و برای هر انسانی باید خاستگاه و ریشههایش اهمیت داشته باشد. زیدآبادی نگران آینده و مرزهای ایران است، اما ملکیان میگوید حفظ کشور بهخودیِ خود هیچ اهمیتی ندارد، بلکه «حفظ کشوری اهمیت دارد که رژیم سیاسیاش براساس عدالت و اخلاق رفتار میکند.» او همچنین معتقد است که در حوزه روشنفکری وقتی از حقیقت حرف میزنیم یعنی روشنفکر، آنچه را که ناظر به موضوع
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :127
برچسب ها:
|
صدانت
گفتمان توسعه: نگاهِ جریانغالب،
نگاهِ گاندیگرا
گفتمانِ توسعه: نگاهِ جریانغالب، نگاهِ گاندیگرا
نوشته: سیبی کِی. جوزف
مترجم: غلامعلی کشانی، اسفند ۱۳۹۹
در دوران اخیر توسعه (شکوفایی)[۱] بهعنوانِ موضوعی اصلی در گفتمانهای علوم اجتماعی خود را نشان داده است. این موضوع که از برداشتهای ترومن [رئیسجمهور آمریکا] و رُستوْ از رشد اقتصادی شروع شد، با پذیرشِ شکلهای مختلفِ فکری در دوران پسا-جنگ وارد مراحلِ متعدد شد و بهتازگی شکلهایی مثل توسعهی پایدار و رشد فراگیر را بهخود گرفته است. نظریهی اصلیِ این مقاله این است که همهی این تلاشها در اثرگذاریِ چشمگیر بر روی بحرانِ پیشاروی توسعهی جریانغالب[۲] شکست خوردهاند. در این بافتار است که برداشتِ گاندی از توسعه توانسته است توجه دانشمندان و فعالان را در سراسر جهان به خود جلب کند. این مقاله تلاش کرده است نقد گاندی به توسعه بهعنوانِ بخشِ جداییناپذیرِ تمدنِ صنعتیِ مدرن را بررسی کند و همینطور وجوهِ الگوی توسعهی اقتصادیِ پیشنهادیِ او را نشان بدهد که میتواند پایدار و بادوام باشد.
عکسِ بالا، گاندی را در روستا نشان میدهد، همانجایی که امید اش را به اقدامِ رادیکال، سازنده، و خوداتکای شوراهای آن بهمنزلهی هستهی اولیهی دموکراسیِ عادلانه، شکوفا و تعالیبخش بسته بود.
تصویرِ گاندی از هندِ رویاهایش، مجمعالجزایری از جمهوریهای روستاییِ مستقلِ تمرکززداییشده، شورایی و با نیرویِ کار و مدیریتِ داوطلبانه بود که بتواند “سلطهی ازلیِ دولتِ متمرکز” بر روستاها را کنار زده و برعکس، الگویی برای شکوفایی (توسعه) در شهرها باشد.
.
.
[۱] development: کلمهی توسعه ترجمهی درست این واژه نیست. “شکوفایی” میتواند مفهوم بسیار گستردهی آن را در ع
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :110
برچسب ها:
|
صدانت
نوشتار امید قائمپناه با
عنوان «در
ستایش تردید»در ستایش تردید
نویسنده: امید قائم پناه
این مطلب را میتوان نوعی معرفی ایده پیتر برگر دانست. در نوشتار پیشارو کوشش میشود به سوالاتی از این دست پاسخ داده شود: دوران مدرن چه ویژگی اساسیای دارد؟ الزامات این ویژگی چیست؟ چه چیزی موجب تمایز نسلهای جدیدتر از نسلهای پیشین میشود؟ مواجهه آدمیان عصر حاضر و به طور خاص نسل جدید با ادیان و ایدئولوژیها چگونه است؟ در چنین شرایطی نظامهای فکری چگونه باید عمل کنند؟
کثرتزایی مدرنیته
در مورد مدرنیته تعابیر و برداشتهای مختلفی وجود دارد، با این حال به نظر میرسد در یک معنای آن اتفاق نظر وجود داشته باشد و آن اینکه مدرنیته کثرت بیسابقهای را در همه امور به وجود آورده است. پیش از این و در گذشتههای دور، در هر اجتماعی یک اجماع شناختی و هنجاری نسبیای وجود داشته است. به این معنا که اعضای یک اجتماع برداشت نسبتا مشترکی از چیستی و ساز و کار جهان و خالق آن داشتند و از سوی دیگر نیز، هنجارهای مشترکی میان آنان حاکم بود. با این حال همواره در طول تاریخ گروههای حاشیهای وجود داشت که در این اجماع شریک نبودهاند اما به هر حال در حد و اندازه گروه حاشیهای بودند و نه بیشتر. فی الحال کثرت مدرنیته این اجتماعهای همگن را از میان برداشته و در هر جامعهای با طیفهای گوناگون و متنوعی از باورهای شناختی و هنجاری مواجه هستیم. در دهههای اخیر نیز با رشد چشمگیر فضای مجازی و رسانههای اجتماعی این کثرت بیشتر و بیشتر خود را نمایان میکند و نسل جدید که از همان ابتدا در چنین فضایی قرار میگیرد این کثرت را مشاهده میکند، چنین نسلی در اینستاگرام با سبکهای مختلف زندگی و در توییتر و تلگرام با باورهای گوناگونی مواجه میش
+ نوشته شده در شنبه 8 بهمن 1401 ساعت: 19:54 توسط مهران شهریاری بازدید :94
برچسب ها:
|